YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN ZEYTİN ve ZEYTİNYAĞI

Olea prima arborum umnium est yani Zeytin, bütün ağaçların ilkidir.

Bütün yaptıkları Athena’ya methiyeler yağdırmak. Çünkü, egemenlik için deniz tanrısı Poseidon’un yanında poz verirken, medeniyetin meyvesi diye ilan ettiği ilk zeytin ağacını Akropolis’in taşlarının arasından çıkaran odur. Benzersiz bir meyvedir. Taze bir zeytin nefret kadar acıdır ve gerçek aşk gibi az bulunur. Zeytin ağacı bir insanı doğumundan ölümüne kadar rahatlattı ve tanrıçaların yağı, iksir oluverdi.

Zeytinyağının kilometre taşları

M.Ö. 6000 – Zeytin tarımının Suriye’de başlaması
M.Ö. 3000 – Tarım bilgisi ve kültürü Akdeniz’de Doğu’dan Batı’ya doğru yayılmaya başlar.
M.Ö. 2500 – Girit’te bulunan tarih öncesi toprak levhalarda zeytinyağı ve kullanımlarından söz edilir.
M.Ö. 2000 – Eski İsrailliler zeytinyağını rahipleri kutsamakta ve tapınaklardaki kandilleri yakmakta kullanırlar.
M.Ö 1780 – Hammurabi Kanunları zeytin ağacını bir yıl içinde iki ayaktan fazla budamanın ölüm cezasına çaptırılacağını söyler.
M.Ö. 1500 – Zeytinyağı Girit’in en önemli ticaret geliri olarak ortaya çıkar ve Mısır’da kozmetik amaçlarla kullanılır.
M.Ö. 1000 – Yunanistan’da zeytinyağının mutfaktaki kullanımları keşfedilmeye başlanır.
M.Ö. 776 – Kazananlara zeytindalı ve zeytinyağının ödül olarak verildiği ilk Olimpiyat Oyunları yer alır.
M.Ö. 620 – Solon’un zeytin koruma kanununda bir zeytin ağacını kesen veya zarar verenin ölüm cezasına çarptırılacağı yazılır.
M.Ö. 100 – Eski Yunan ve Roma edebiyatında zeytin ağaçlarından, zeytinden ve zeytinyağından söz edilir.
M.S. 100 – Romalılar birkaç değişik zeytinin sınıflandırmasını yaparlar.
M.S. 325 – Konsantin zamanında 2300 yağ distribütörü kent sakinlerinin yemek, kozmetik masaj, vücut bakımı, lamba ve diğer şey için kullandığı zeytinyağını temin eder.
M.S. 1000 – Zeytinyağı az bulunmaya başlar ve bazen nakit yerine kullanılsa da en önemli kullanım alanı dinsel ayinlerdir.
M.S. 1500 – 1600 – İspanyol kaşif ve misyonerler zeytinyağını Yeni Dünya’ya taşırlar.
M.S. 1524 – Meksika’da ilk zeytin ağaçları dikilir.
M.S. 1700 – Fransisyan misyonerler 600 kilometrelik Kaliforniya sahillerine 1800’lerin başlarında zeytin dikerek 21 yerleşim bölgesinden 19’una zeytini götürürler.
M.S. 1870 – Kaliforniya’da ilk ticari zeytin üretimi başlar.
M.S. 1900 – İtalya Kralı I. Umberto İtalya’da zeytin ağacının kesilmesini yasaklar ki bu İtalya’nın bazı kesimlerinde hala yürürlüktedir.
M.S. 1920 – Amerika’ya gelen Avrupalı göçmenler Amerikan mutfağına zeytinyağını sokarlar.
M.S. 1980 – Sağlık ve yemek kitapları aracılığıyla zeytinyağı bilgi ve kültürü dünyaya yayılmaya devam eder.

Yüzyıllardır sırrı çözülemeyen mimari harikası piramitlerin ardındaki sır belki de zeytinyağıdır; Mısır Piramitleri’ni oluşturan taşların hareketini kolaylaştıran başka ne olabilir ki?
M.Ö. 7. yüzyıla gelindiğinde zeytin ağaçları Yunan’da iyice biliniyordu. Zeytin ağacı o kadar kutsal sayılıyordu ki kesimi yasaklayan bir kanun yürürlüğe konulmuştu. Solon’un Zeytin Koruma kanunu olarak bilinen bu kanun, devlet adamı Solon tarafından yazılmıştır. Bu kanuna göre bir zeytin ağacını kesen veya zarar veren kişi mahkemede yargılanacaktır. Suçlu bulunduğu takdirde de ölüme mahkum edilir. Dahası zeytin o kadar değerli ve kutsal sayılırdı ki sadece erdemli erkeklerle bakire kızların meyveleri toplamasına izin verilirdi.
Bilinen en eski yemek kitabı olan ve Apicus tarafından kaleme alınan “De Re Coquinaria” Aşçılık üzerine Hispanya yağının kullanıldığı birçok tarif içerir. Ünlü kaşif Kolomb, gemisindeki her bir tayfa için günlük yaklaşık bir fincan zeytinyağı tüketim miktarı tahsis etmiştir.
Efsaneye göre, Atina’da kente hangi tanrının hakim olacağına belirlemek için bir yarışma düzenlenir. Athena, bilgelik tanrısı, Poesidon, deniz ve at tanrısı ile yarış halindedir. Acaba hangi tanrı Yunanlılara en yararlı ve kutsal hediyeyi verecektir? Poseidon at verirken Zeus yağı, meyvesi ve odunu değerli kabul edilen, barışın ve zenginliğin simgesi kabul edilen zeytini sunan Athena’yı birinci seçer. İnanılır ki Zeus’un heykelini zeytinyağı ile ovan kişiye Zeus, hayatı boyunca bolluk ve uzun yaşam vaat eder.
Mısır’ın en önemli tanrıçalarından Osiris’in eşi ve bereket tanrıçası İsis’in de insanoğluna zeytinin yağının nasıl çıkartılacağını öğreten tanrı olduğuna inanılır. İncil’de zeytinyağından 140 değişik yerde söz edilirken, zeytin ağacının ise yüz değişik yerde adı geçer. Yahudiler için şarabın yanında bol miktarda zeytinyağına sahip olmak Tanrı’nın sevdiği kul olmaya işarettir.
Yunanca’da zeytin anlamına gelen elaia kelimesinin, merhamet ve şefkat anlamlarına gelen eleos kelimesinden geldiği düşünülür.
Peygamberimiz Hz. Muhammet ise bir hadisinde “ Zeytinyağı yiyin ve ağrıyan yerlerinize sürün,çünkü onda yetmiş hastalığa çare vardır. Bunlardan biri de cüzzamdır.
Zeytin bir çok ressama ilham kaynağı olmuştur. Bu ressamların en ustası tam on dokuz değişik zeytin ağacı tablosu olan Van Gogh’dur.
Bu yüzden nasıl kullanırsanız kullanın, zeytinyağının tadını çıkarın.
Zeytinyağı Tutkunları Kulübüne veya Sızma Zeytinyağı Kulübüne bekliyoruz.
Sanki her yerde zeytinyağı var sanırsınız, mahallenizdeki küçük bakkaldan yada gurme lokantadan tutun da indirimli dev alışveriş merkezlerine kadar. Eğer aranızda zeytinyağı için “O da altı üstü bir çeşit yağ canım” diye düşünen varsa, demek ki daha öğreneceği çok şey var.
Alışveriş mağazasına gittiğinizde acaba hangi çeşidini alsam diye düşünüyor musunuz? Hangisi, ne için, ne zaman kullanılır? Aldığınız sızma mı, rafine mi, bu fark çok önemlidir.
Romalılar zeytinyağını beş sınıfa ayırırlardı. Toplumun en üst kesimi olan rahipler, soylular ve atletler en iyi yağı tüketirken, köleler de çürük zeytinlerden çıkarılmış yağla yetinirlerdi. Ne adalet! Romalıların bu beş kategorisi aşağıdaki gibiydi.
- Oleum ex albis uluis : Yeşil zeytinden çıkarılmış yağ
- Oleum viridum : Olgunlaşmaya henüz başlamış zeytinden çıkarılmış yağ.
- Oleum maturum : Olgun zeytinden çıkarılmış yağ.
- Oleum caducum : Yere kendiliğinden düşmüş zeytinden elde edilen yağ.
- Oleum cibarium : Kurtlu veya çürük zeytinden elde edilen yağ.

Sızma zeytinyağı etiketleri şöyle der: Üstün kaliteli zeytinyağı direk olarak zeytinden sadece mekanik yollar kullanılarak elde edilmiştir. Doğal sızma zeytinyağı en üstün kaliteli, en lezzetli ve antioksidan maddeleri en çok barındırandır.

“Il cibo costa meno delle medicine” yemek ilaçtan ucuzdur.

Democratus’a göre bir kişi sadece zeytinyağı ve bal yiyerek 100 yaşına kadar yaşayabilirmiş. Zeytinyağı sağlığımıza verebileceğimiz en iyi besinlerden biridir. Hipokrat, 2500 yıl önce birçok rahatsızlık için zeytinyağını önermiştir. Zeytinyağı, A,D,E ve K vitaminleri bakımından zengin olduğu kadar, omega 3 ve omega 6 gibi çok önemli asitler de içermektedir. Akdeniz’de zeytinyağı 4000 yıldır bir sağlık iksiri olarak görülmektedir.
Tüm yağların arasında zeytinyağı en kolay sindirilenidir. Önemli vitaminlerin emilmesine yardım eder. Linolik asit bir çeşit doymamış yağ asididir. Prostatlangdin denilen ve insan hücrelerinde bulunan, vücudun kendini yenilemesinde önemli yeri olan bir maddenin üretimini sağlar. Sürekli alınması gereken bir yağ asididir.
Zeytinyağı antioksidan, vitamin ve polifenol bakımından zengindir. Polifenoller kalp damar hastalıkları riskini azalttığı gibi tansiyonu da düşürmektedir. Bu yüzden zeytinyağı yaşlanmayı geciktirmek isteyenler için temel kaynaktır aslında. Bu da bedenimize verebileceğimiz en güzel hediyelerden biridir. Zeytinyağı mide asidini ayarlar ve ülseri engeller. Mideyi dinlendirmek için sabah uyandığınızda hiçbir şey yemeden önce sindirimi kolaylaştırmak için bir çorba kaşığı sızma zeytinyağı için. Zeytinyağının diğer bir yararı da katı yiyeceklerin sindirimini ve barsaklardan geçişini kolaylaştırarak kabızlık riskini azaltmasıdır. Birçok araştırma zeytinyağının kalın barsak kanserini önlemeye yardımcı olduğunu göstermektedir.
Soğuk algınlığını nasıl yenmeniz gerektiğinin formülü yıllar öncesine dayanmaktadır. Zeytinyağı ve dövülmüş sarımsak. Ancak arzu ederseniz daha tatlısı mevcuttur. 3 – 4 kaşık limon suyu, 1 bardak bal ve yarım bardak zeytinyağı bir tencereye koyun. Yaklaşık beş dakika kısık ateşte ısıtın. Her iki saatte bir, bir çorba kaşığı için. Ayrıca kulak ağrısına da ılık zeytinyağı damlatabilirsiniz.
Acılı güneş yanıklarında kızarmış deri, zeytinyağı ile ovularak rahatlatılabilinir. Hatta çoğu zaman güneşte yıpranmış aşırı kalma sonucu oluşan yıpranmış cildi de zeytinyağı ile onarabilirsiniz. Yalnız unutmayın zeytinyağı güneşten korunmayı sağlamaz, ancak ve ancak sonrasında oluşacak acı ve ağrıları hafifletmenizde yardımcı olur.
Enteresan bir durum daha… sivrisineklerin zeytinyağı sürülmüş cildi ısırmadıklarını biliyor muydunuz?
Güzelliğiniz cildinizin derinlerinden gelmektedir. Zeytinyağı eski Mısır, Yunan ve Roma’da içine çeşitli bitki özü ve esanslar karıştırılarak ilaç olduğu kadar bir çeşit kozmetik görevi de görmüştür. Yüzyıllar önce zeytinyağı ve su karışımının cilde maksimum güzellik ve parlaklık getireceğini yazmışlar uygulamışlardır.
Hayatta eski olan her şey geri geliyor. Bu yüzden yemekten daha çok kozmetikte kullanma dönemleri yakındır. Zeytinyağına güzellik yağı da denmesi gerekmektedir. Cilde ve saça inanılmaz güzellik katar zeytinyağı.
Sızma zeytinyağı hem yüz hem de vücut için mükemmel bir nemlendiricidir. Bu doğla nemlendiricilerin en büyük avantajı da hazır krem ve kozmetiklerde bulunan hiçbir zararlı maddeyi içermemesidir. Zeytinyağı cildi yumuşatır ve esnek, pürüzsüz bir görünüm verir. Cildi mükemmel bir biçimde sararak nemi hapseder, böylece cildin kurumasını önler. Ek olarak antioksidan bakımından zengindir.
Zeytinyağı ile vücudunuzu ovarsanız cildinizin bebek gibi yumuşak ve pürüzsüz olacağını göreceksiniz. Zeytinyağı sabunu doğal, saf bir temizleyicidir ve vücudunuzu nemlendirir. Yumuşatıcı ve rahatlatıcı etkisi sayesinde cildi ve saçları temizlerken yumuşatır, nemlendirir.
Rahatlamak içinde zeytinyağı kullanmalısınız. Tarih boyunca zeytin ve zeytinyağı üretkenlik ve doğurganlık için yararlı olduğu düşünülmüştür. Eski Yunan’da hamile kalmak isteyen kadınlar zeytin yapraklarının üzerinde uyurlardı.
Zeytinyağı gebeliklerde ve bebek bakımlarında da en önemli ilaçtır. İyi beslenme sorunsuz bir gebelik geçirmek ve sağlıklı bir çocuk sahibi olmak için alın bir kuraldır. E vitamini bakımından zengin olan sızma zeytinyağının gebelik öncesi ve sonrasında çok yararlı olduğudur. Çok şaşırtıcı olan bir gerçek de sızma zeytinyağının içerisinde bulunan yağlar ile anne sütünde bulunan yağlar birbirlerine benzerdir.
Yüzyıllardır Akdenizliler zeytinyağının sağlığa yararlarından öylesine emin olmuşlar ki bebeklere beşinci aydan itibaren kaşıkla zeytinyağı vermektedirler. Zeytinyağındaki A vitamini yüksek orandaki oleik asitle birlikte kemik gelişimine, kalsiyum ve diğer minerallerin vücuda alınmasına yardımcı olur. Gaz problemine de deva olur ki birçok bebeğin problemidir bu. Ayrıca bebeklerin cildini nemlendirir ve yumuşatır.
Vücudunuzdaki çatlak ve karışıklar için zeytinyağı kullanabilirsiniz. Özel olarak hazırlayabileceğiniz bir karışımın tarifi şöyledir. Eşit miktarda karıştırılmış sızma zeytinyağı ve saf Hindistan cevizi kremini karın, kalça ve göğüs bölgesine uygulayın.
Dünyanın büyük dinlerinin ortaya çıktığı Ortadoğu’da zeytinyağının çeşitli dinsel ritüellerde kullanılması oldukça yaygındır. Çok tanrılı dönemlerde insanlar değişik amaçlarla değişik tanrılara zeytin sunarlardı. Bir rivayete göre Hz. Musa hasat süresince zeytin bahçelerinde çalışan erkekleri askerlikten muaf tutardı.
Zeytinyağı aslında kızartmaya uygun bir yağdır. Çünkü tohum yağlarına ve tereyağına göre beş kat daha ısıya dayanıklıdır. Yüksek ısıda yanmadan pişebilir. Ayrıca daha az yağ kullanırsınız. Çünkü zeytinyağı ısıtılınca hacmi artar ve zeytinyağının sindirimi zorlaşmaz. Zeytinyağı yiyeceklerin sadece dış yüzeyini kaplar, diğer bitkisel yağlar gibi içine emilmez. Bu yüzden zeytinyağı kızartma için daha sağlıklıdır. Zeytinyağı hafif hamur işi yemekleri meydana getirir. Yiyeceklerin kendi tadının ortaya çıkmasını sağlar. İçerdiği E vitamini sayesinde yiyeceklerin daha uzun süre taze kalmasını sağlar ve yumuşak kek, kurabiye ve bisküviler ortaya çıkarır. Zeytinyağı ile dondurma bile yapabilirsiniz.
Margarin yerine zeytinyağı kullanın:

Margarin / tereyağı Zeytinyağı
1 tatlı kaşığı 3 / 4 tatlı kaşığı
1 çorba kaşığı 2 adet 1 / 4 tatlı kaşığı
1 / 4 bardak 3 çorba kaşığı
1 / 3 bardak 1 / 4 bardak
1 / 2 bardak 1 / 4 bardak + 2 çorba kaşığı
2 / 3 bardak 1 / 2 bardak
3 / 4 bardak 1 / 2 bardak + 2 çorba kaşığı
1 bardak 3 / 4 bardak

Internet sayfaları
http://lacountryfair.com
www.extension.ucdavis.edu
www.elisabettamarchi.it
www.oliveoil.org